From December 6-8, 2024, Big Book Cafe MDM hosted “Między nami mówiąc: Festiwal spraw polsko-niemieckich”. This three-day festival, supported by the Foundation for Polish-German Cooperation, highlighted important topics shared by Poles and Germans through books, debates, and performances.
One of the festival’s key events was the debate “Recovered – Lost: On Lands, Things, and Fates”, focusing on the post-war changes in Polish-German borders that led to forced migrations, resettlements, and their ongoing social ramifications. Among the guests was our PI, Karolina. She joined Prof. Maren Röger from the University of Leipzig and journalist Nancy Waldmann for an engaging discussion moderated by Dominika Buczak, author of “Całe piękno świata”, a novel devoted to the intertwined histories of Polish and German families.
The discussion explored how expulsion and resettlement are remembered in both Polish and German societies, addressing the myths and facts surrounding this period. It provided deep insights into how past events shape current Polish-German relations, the ongoing efforts to reconcile and understand these histories, and how they are instrumentalized in populist discourses on both sides.
You can see a recording from the meeting (in Polish) on Facebook profile of Big Book Cafe.
In the latest issue of the Historický časopis you can find an article written by Michal Korhel titled “Povojnová migrácia na Slovensku: perspektíva osídlencov a ich detí v Handlovej”.
Post-WWII migration processes had a major impact on societies across Europe. Re-established post-war Czechoslovakia was no exception. The Czechoslovak state authorities used forced as well as voluntary migration as a tool to achieve a nationally homogenous Czech and Slovak society. In comparison to previous research focusing on the consequences of post-WWII migration in the Czech lands and southern Slovakia, the current study explores social aspects of migration processes based on the example of Handlová – a mining town located in central Slovakia. Originally a predominantly German town, it experienced a significant population exchange at the end of WWII and during its aftermath, so that it became a town of settlers. With the help of archival research and oral history interviews the study examines post-WWII migration through the perspective of settlers and their children, commonly under-represented in existing studies. Who were the settlers in Handlová and what problems did they encounter in their everyday life upon their arrival? Even though they were considered to be Slovaks, they came to Handlová from various countries and therefore also from various cultural backgrounds. Together with the remnants of the original population they created a rather heterogenous society consisting of smaller communities based on their country of origin. This heterogeneity was reflected in the everyday life of settlers in Handlová and led to social tensions and conflicts. These were additionally intensified through the policy of the state authorities, which provided varying material support to people of different origin. On the other hand, it was the common mining profession that helped the settlers establish social contacts and adapt themselves to the local social environment.
Reporting history is more than just describing the past. It is about building bridges to the present, uncovering what influences contemporary identities, and examining how history—and the way we narrate it—shapes today’s communities on both micro and macro scales. How then do journalists find topics, verify knowledge, and create content that resonates beyond history enthusiasts? How do grand narratives, including those crafted by leading institutions, influence the language of history in the media? How academic tools can be used outside academia, and where are the tensions between academia and nonfiction?
These were the themes of the seminar AI and History Reporting organized by the Instytut Reportażu and the German Association of Journalists. Twenty journalists from Poland and Germany, who are engaged in historical reporting, whether from local or mainstream media, got a chance to participate in an English-language seminar for journalists, November 21-26, 2024, in Poznań, Poland.
Karolina proposed a short workshop on “How to approach German ghosts? Writing hauntologies”. She started from the point of view that we usually think of ghosts as a handy metaphor or a narrative device. However, is there a way of approaching them using ethnographic or anthropological methods? During the meeting, the attendees learned about hauntology, an alternative ontology, a language of ghosts, and thought together about how it may affect our writing practices.
Karolina Ćwiek-Rogalska during presentation, photo: Tomasz Kaczor
In early December, our entire team had the opportunity to participate in the conference Memory and Populism from the Margins held in Prague. The event was organized by the ERC project Memory and Populism from Below (MEMPOP), lead by Johana Wyss at the Institute of Ethnology, Czech Academy of Sciences. Participants from across Europe and beyond gathered for their sessions in the stunning neo-Renaissance Villa Lanna, owned by the Academy of Sciences of the Czech Republic. Karina delivered a presentation on the “Sudeten Card,” engaging with participants to explore why and how the residents of post-displacement regions in the Czech Republic are often perceived as particularly prone to populism.
Karina Hoření during presentation, photo: Michal Korhel
Michal examined the construction of lapidaria, a place where historical stone architectural elements (e.g. parts of cemetery gravestones) are collected and displayed, dedicated to former German inhabitants in West Pomerania, questioning whether this phenomenon could be considered a fashion.
Michal Korhel during presentation, photo: Karolina Ćwiek-Rogalska
Karolina, in turn, highlighted how events of past and presents might intersect with the narratives of subsequent generations of settlers to Polish Recovered Territories who have family roots in the Eastern Borderlands. Magdalena, on the other hand, took diligent notes, found inspiration, and reflected on how these discussions could inform her research centered on the sacred.
Karolina Ćwiek-Rogalska during presentation, photo: Michal Korhel
Our team was further strengthened by the participation of Ewa Wróblewska-Trochimiuk from the Institute of Slavic Studies, to which our project is affiliated. Ewa’s presentation focused on the Belgrade waterfront, offering insights into how visual strategies are employed to promote populist narratives in Serbia. We were delighted to have Ewa with us, as hearing diverse perspectives is always enriching–especially since Balkan issues were a recurring topic throughout the conference. Naturally, the discussions extended beyond the sessions, continuing during breaks and informal moments. While the Balkans may not be our primary research focus, we wholeheartedly support Ewa and her fellow scholars in their important work.
Ewa Wróblewska-Trochimiuk during presentation, photo: Michal Korhel
The conference not only inspired thoughtful reflection on the nature of populism and its diverse manifestations but also offered valuable insights into the transformations of post-displacement areas following 1945. We are truly delighted to have been part of this event and extend our best wishes to the MEMPOP project for fruitful research. We sincerely hope this is just the beginning of our collaboration and not the last opportunity to connect.
Post-displacement regions can be complex and difficult to define, as they often have multiple interpretations and narratives. Magdalena Bubík, in her reflection on the exhibition ‘Things Adopted,’ highlights the challenge of describing the “Recovered Territories” by comparing it to choosing one door among many. This suggests that the specificity of these territories is not easily captured and may require a nuanced understanding.
[ENG, Polish version below] Post-displacement regions are rarely easy to describe; they are far from obvious and unambiguous. Seemingly simple to interpret, they actually reveal a multiplicity of possible narratives. So how do we do this? On the basis of the exhibition ‘Things Adopted,’ Magdalena Bubík reflects on the specificity of the “Recovered Territories” and compares the description of these territories to choosing one door among many.
Niejednoznaczność jest jedną z kluczowych cech charakteryzujących ,,Ziemie Odzyskane”. Te tereny post-przesiedleniowe rzadko dają się łatwo opisać, są dalekie od oczywistości. Kiedy próbujemy uchwycić ich złożoną specyfikę, często czujemy się jak ktoś stojący w pomieszczeniu pełnym drzwi. Pojawia się wtedy pytanie – które drzwi wybrać? I jakie konsekwencje przyniesie ten wybór? Drzwi mogą prowadzić do innego świata, ale zanim je otworzymy, nie wiemy, co za nimi znajdziemy. Jeśli uznamy drzwi za alegorię, rodzą się kolejne pytania – czy z danej sytuacji istnieje tylko jedno wyjście? Czy można ją zrozumieć w jeden, jedyny sposób? Być może właśnie ,,Ziemie Odzyskane” są przykładem przestrzeni, w której jednoznaczność to złudzenie. Na pozór proste w interpretacji, w rzeczywistości odsłaniają wielość możliwych narracji. Opisywanie takich miejsc zawsze wiąże się z wyborem – i z ryzykiem pominięcia tego, co kryje się za innymi drzwiami. Zainspirowana wystawą, o której piszę, szczególnie zaś jedną z sal chciałabym zaproponować drzwi jako poręczną metaforę dla odkrywania ,,Ziem Odzyskanych”: czy bowiem właśnie tereny post-przesiedleniowe nie są przykładem tego, że mało co jest jednoznaczne w opisie, chociaż na pozór może się tak wydawać?
Nad taką kwestią zastanawiałam się podczas mojej sierpniowej wizyty w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, gdzie obejrzałam ekspozycję “Rzeczy przysposobione”, czynną od lutego do sierpnia 2024 roku. Kuratorkami wystawy były Marta Derejczyk (MNWr), Anna Kurpiel (UWr) i Katarzyna Maniak (UJ), a autorem fotografii – Łukasz Skąpski. Przedstawiono na niej przedmioty, które zostały we Wrocławiu i Szczecinie po wysiedleniu ludności niemieckiej i są obecnie używane przez nowych mieszkańców tych miast. Autorki na podstawie rzeczy zastanawiały się, ,,jaki jest stosunek mieszkanek i mieszkańców Wrocławia i Szczecina do przedwojennego dziedzictwa swojego miasta”[1]. Ekspozycja była też częściowo wynikiem projektu, który autorki (tutaj mam na myśli Annę Kurpiel i Katarzynę Maniak) wraz z Łukaszem Skąpskim opisały w książce pt. “Porządek rzeczy. Relacje z przedwojennymi przedmiotami na Ziemiach Zachodnich (przypadek Wrocławia i Szczecina)”[2]. Autorzy książki pokazali, że niektóre dawniej niemieckie przedmioty są częścią życia nowych właścicieli, a nawet wchodzą z nimi w interakcję poprzez nawiązywanie relacji. Wskazali, że proces ten nie został jeszcze zakończony, dalej trwa.
fot. Magdalena Bubík
Już na samym początku mojej wizyty w muzeum zwróciłam uwagę na to, w jaki sposób postrzegana jest wystawa. Po opłaceniu biletu wstępu oglądałam jeszcze rzeczy w gablocie obok kasy i dzięki temu, trochę przypadkiem, podsłuchałam rozmowę innej osoby zainteresowanej wystawą z kasjerką. Na pytanie, o czym jest wystawa, pani z kasy powiedziała, że to ,,takie pamiątki rodzin niemieckich”. Taka odpowiedź chyba niezbyt zainteresowała potencjalną klientkę, ponieważ nie widziałam jej już potem na wystawie. Dalej jednak nurtowało mnie pytanie, czy to, co zostało po ludności niemieckiej we Wrocławiu, największym mieście ,,Ziem Odzyskanych”, można nazwać pamiątkami? I po kim – rodzinach niemieckich, polskich, a może to źle postawione pytanie, może lepiej spytać, czy nie po jednych i drugich?
Pamiątki to przedmioty, które mają nam przypominać o kimś albo o czymś, np. o wydarzeniu czy o miejscu. Bardzo często mają też dla nas charakter sentymentalny, jak na przykład biżuteria babci czy książki dziadka. Słowo “pamiątka” kojarzy się też z suwenirami, które przywozimy z podróży, by pamiętać o miejscach i wspomnieniach tam przeżytych. Stawiamy je później na widocznych miejscach, aby każdy, kto będzie miał okazję je zobaczyć, zatrzymał się na chwilę i ewentualnie zapytał nas o wrażenia z wyjazdu. Ale czy na przykład taki eksponat z wystawy jak młynek do orzechów można nazwać pamiątką? Na pewno jest to pamiątka po Niemcach – ale czy to, w jaki sposób trafiła w ręce nowych użytkowników, nie zaprzecza trochę definicji tego słowa? Nowi właściciele nie kupili tego przedmiotu w sklepie od poprzedniego, niemieckiego właściciela, często nie wydali też na niego żadnych pieniędzy, nie dostali też go w ramach podziękowania od znajomego, a jednak jest ich własnością. Przedmiot ten został odebrany pierwotnym właścicielom bądź został przez nich zostawiony na miejscu, zanim zostali zmuszeni do wyjazdu, zanim zostali wysiedleni. Przedmiot ten pożegnał starych właścicieli i przywitał nowych. Agata Zborowska nazywa takie przedmioty ,,gościnnymi”, pisząc o rzeczach, które nowi mieszkańcy ,,Ziem Odzyskanych” chcieli postrzegać jako upragnioną formę ,,zaproszenia na te nieznane ziemie […] w skrajnie niegościnnej sytuacji”[3].
Z tym pytaniem o pamiątki wchodziłam po schodach na najwyższe piętro budynku muzeum, aby znaleźć się na wspomnianej wystawie. Weszłam do większego pokoju, gdzie przywitała mnie kaszląca starsza pani na zydelku oraz chrzęszczący wiatrak. Tak jakby oboje wspasowywali się w otoczenie wystawy, oboje nie byli w pełni sił w ten wakacyjny, słoneczny poranek. Eksponaty były poustawiane raczej wzdłuż ścian, tylko na środku, na kolorowych dywanach stał jeden większy mebel; dopiero potem stwierdziłam, jaki dokładnie. Pokój wyraźnymi kolorami swoich ścian i dywanami jakby chciał mnie zaprosić do zwiedzania. Rozpoznałam przedmioty znajdujące się w środku, ponieważ większość z nich pojawiła się i była analizowana przez autorki w książce. Dlatego ucieszyło mnie, kiedy na własne oczy mogłam zobaczyć m. in. przykręcony do stołu młynek do orzechów – obecnie własność rodziny Orzechowskich, bibelot przedstawiający trzy świnki, przycisk do papieru i zatopioną w nim fotografię dziewczynki w szkle. Wszystkie te przedmioty zostały wypożyczone od właścicieli na czas wystawy.
Opisy eksponatów można było znaleźć zawieszone na ścianach, oprawione w tekturkę, która wyglądała jak otwarta książka. Osoba zwiedzająca mogła w nich przeczytać też niekiedy wspomnienia obecnych właścicieli przedmiotów oraz nazwę miejscowości, skąd pochodziły przedmioty. Co ciekawe, zdecydowana większość z nich pochodziła z Wrocławia. Nie wiem, czy spowodowane to było tym, że wystawa została zaprezentowana właśnie we Wrocławiu czy też wynikało to z innych powodów. Niestety nie znalazłam na ten temat informacji. Kilka przedmiotów pokazywanych na wystawie było własnością fotografa Łukasza Skąpskiego. Być może artysta odczuwał potrzebę wniesienia własnego wkładu, bycia częścią wystawy oraz pokazania, że on również jest spadkobiercą, albo posługując się określeniem Roberta Traby “duchowym współsukcesorem”[4], “poniemieckich” przedmiotów.
Prawie do każdego z eksponatów autorki przyporządkowały pojęcia, które zostały zostały szerzej omówione w książce i charakteryzowały dany przedmiot: przysposobienie, integralność, widmontologia, pograniczność rzeczy czy sprawczość przedmiotów. Ta ostatnia cecha dodaje tajemniczego charakteru “poniemieckości”, bo na pierwszy rzut oka przedmioty są materią martwą. Autorki w swoich badaniach pokazują, że posiadają jednak moc sprawczą. Na wystawie przedstawiły album z przedwojennymi pocztówkami, który pozornie może niczym nie różnić się od innych albumów. Jednak korespondencja zawarta na pocztówkach nie należy do obecnych właścicieli, ale do tych poprzednich. Album poprzez swoją sprawczość może nakłonić do działania, na przykład pobudzić do chęci nawiązania kontaktu z pierwotnym właścicielem, tak jak miało to miejsce w przypadku Lidii Barankiewicz i rodziny Meinków z Breslau (obecnie Wrocławia). Pani Lidia jako mała dziewczynka bawiła się starymi pocztówkami, a kiedy dorosła, zauważyła, że korespondencja należy do jednej rodziny i zaczęła ją uporządkowywać według losów poszczególnych bohaterów narracji obecnej na pocztówkach.
Po obejrzeniu wszystkich eksponatów podeszłam na środek pomieszczenia, gdzie na kolorowych dywanach stał duży mebel. Początkowo myślałam, że to jakaś szafka i chciałam dowiedzieć się o niej więcej z naściennej tabliczki, jednak żaden opis do niej nie pasował. Były tam natomiast dwie tabliczki z opisami stołów, a ja zauważyłam tylko jeden stojący pod ścianą. Dopiero wtedy zorientowałam się, że ta olbrzymia szafka to długi stół, a pod jego nogami są poukładane książki. Razem ze stołem tworzyły coś w rodzaju przemyślanej składanki, bo jednak trzeba było dobrze pomyśleć, aby dzieła wpasowały się w otwory między nogami stołu. Zauważyłam książki tylko z niemieckimi tytułami. Stół zaś był bardzo długi, rozkładany, a jego soczysta czerń wyraźnie kontrastowała z kolorowymi okładkami pozycji.
fot. Magdalena Bubík
Moja chęć dowiedzenia się czegoś więcej o meblu z książkami jednak dalej nie została zaspokojona. Przeczytałam dwie tabliczki o stołach, ale oba opisy nie pasowały do ,,mojego” mebla. Oba są własnością fotografa, przy obu stołach jego rodzina jadała uroczyste posiłki, oba odziedziczył po swoich bliskich. Różnica, w dodatku tylko znikoma, była w długości – jeden ma cztery metry, a drugi ponad trzy. Ten pod ścianą miał zaledwie dwa metry, ale możliwe, że po prostu można go było dodatkowo rozłożyć. A więc który stół jest który, pozostało dla mnie zagadką.
Bardzo chciałam dopasować opisy do eksponatów. Nie wiem, dlaczego zrodził się we mnie taki wielki upór do uporządkowania sobie w myślach informacji o tych stołach. Jakby one same wprost prosiły mnie o to, domagały się ode mnie pewnego działania. Stół ma też dla mnie specyficzne znaczenie – jest to miejsce, gdzie spotyka się rodzina. Przy stole nie tylko spożywamy posiłki, ale też dzielimy się swoimi przeżyciami, dyskutujemy, a nieraz nawet kłócimy. Niejednokrotnie wspólna konsumpcja zmusza też do pojednania się, bo ciężko jeść codziennie parę posiłków w skłóconym towarzystwie. Dla mnie mebel ten symbolizuje życie z innymi ludźmi, które nie jest zawsze kolorowe, ani nie jest też przechadzką po różanym sadzie, posługując się czeskim wyrażeniem. Jednoczący się przy nim ludzie są różni, ale są “nasi”, czyli nam bliscy. Takich bliskich sercu miały obie rodziny, użytkujące ten mebel — niemiecka i polska. O tej polskiej rodzinie wiem co nieco z opisu eksponatu, ale czy można powiedzieć, że ją znam? Niemieckiej nie znam w ogóle. I tak samo mało wiem o tych stołach.
Pomimo tego pytania bez odpowiedzi, skierowałam ponownie wzrok na ten dłuższy, czarny stół. Instalacja zmusiła mnie do zastanowienia się nad tym, że tak naprawdę nic nie jest oczywiste, jednoznaczne, łatwe. Bardzo często w swoich badaniach napotykam na problem ze znalezieniem informacji o przedmiotach i miejscach, które zostały po wysiedlonej ludności niemieckiej. Informacje te często są mylone i mylne, niedokładne albo w ogóle ich brakuje.
Ten stół jest również dobrym symbolem tego, jak często wyglądają historie przedmiotów na terenach post-przesiedleniowych. Autorki piszą w swojej książce o pograniczności przedmiotów ,,poniemieckich” i ten stół właśnie stał się dla mnie tego doskonałym przykładem. Mebel, przy którym jadała niegdyś niemiecka rodzina i jej bliscy, teraz stoi w domu współautora wystawy, który zdecydował się go wykorzystać jako przykład ,,poniemieckiego” przedmiotu. W miejscu, gdzie kiedyś mieściły się obok nóg stołów nogi członków niemieckiej rodziny, teraz stoją kolorowe książki, a parę razy w roku mieściły się zapewne także nogi bliskich fotografa podczas rozmaitych uroczystości. Linia życia tego stołu u niemieckiej rodziny została przerwana, nie ma już jej kontynuacji. Zaczęło się drugie, a jednak nieco inne życie stołu u rodziny polskiej. A więc w takim razie czyj jest ten stół? Niemiecki, ,,poniemiecki”, polski? Tak trudno jednoznacznie go przypisać, zaklasyfikować jako własność tej czy innej osoby. I takie właśnie są przedmioty ,,poniemieckie” – jak zaznaczają autorki na ogólnym opisie wystawy: pograniczne, będące czymś pomiędzy, „między polskością a niemieckością, śmieciem a antykiem, tym, co pożądane, a tym, co problematyczne”[5].
Analizując stół, przesunęłam wzrok trochę dalej i zobaczyłam wydrukowaną na ścianie fotografię korytarza lub innego pomieszczenia zakończonego drzwiami. Jedne drzwi były starsze, drugie nowsze, cechowała je dość duża różnorodność stylów, kolorów i rozmiarów. Stały koło siebie w jednym pomieszczeniu, jednak nie były takie same, bo oprócz innych cech – różniły się też tym, dokąd prowadziły. Nie chodziło wyłącznie o optyczne przedłużenie pokoju czy pokazanie losów ,,poniemieckich” drzwi, prowadzących do ,,poniemieckich” kamienic. Fotografia pokazywała również, że historie zapisane w przedmiotach ,,poniemieckich” nie są jednoznaczne i łatwe do opowiedzenia. Kiedy zaczynamy badać ich losy, stwierdzamy, że nie można ich tak łatwo przyporządkować do którejś z grup. Tak samo te dwa stoły, które domagają się swoich opisów na tabliczkach i zachowaną o nich pamięć – historyczną, narodową, a może rodzinną?
Na fotografii znajduje się wiele drzwi, jednak nie wiemy, dokąd każde z nich prowadzą i co spotkamy za nimi. Może stać się też tak, że nie będzie tam nic oprócz nowowybudowanej ściany. Słuchając historii przedmiotów ,,poniemieckich” nie wiemy, czego się dowiemy. Może to będzie coś o pierwotnych, niemieckich właścicielach, a może też o nowych osadnikach, przesiedleńcach. Mogą to być historie budowania ,,nowego naszego”, ale też mierzenia się z tym ,,starym obcym”. Historie te mogą nam być bliskie albo zupełnie odległe od naszego doświadczenia. Dla każdego mogą znaczyć coś innego. Ponieważ może właśnie ta niejednoznaczność, wielowarstwowość i pograniczność przedmiotów ,,poniemieckich” sprawia, że są tak niesamowicie piękne i zapraszające nas do odkrywania losów w nich ukrytych?
[2] Kurpiel, A., Maniak, K. & Skąpski, Ł. (2023). Porządek rzeczy. Relacje z przedwojennymi przedmiotami na Ziemiach Zachodnich (przypadek Wrocławia i Szczecina), Kraków: WUJ.
[3] Zborowska, A. (2019). Życie rzeczy w powojennej Polsce, Warszawa: WUW, s. 185.
[4] Żytyniec, R. (2023). „Duchowa współsukcesja”? Poniemieckie Karoliny Kuszyk a polsko-niemieckie dyskursy pamięci, [w:] Damięcka-Wójcik & A., Matysiak, A. (Red.), Tożsamość jako proces. Od Johannesa Bobrowskiego do dyskursu o „poniemieckim”. Literatura – historia – krajobraz, Warszawa: WUW, s. 153-166.
At the end of November, the majority of our team met in Brno, at the invitation of the local chapter of the Institute of Ethnology of the Czech Academy of Sciences. Thanks to the Department of Memory Studies’ kind invitation, we presented our research’s preliminary results to its members and the public. Karolina Ćwiek-Rogalska presented the theoretical and methodological framework of the research. Karina Hoření introduced her novel rethinking of the Czech and Slovak borderlands based on data from her ethnographic and archival research. Magdalena Bubík presented several case studies from her research on formerly German Protestant churches in North Bohemia. We discussed our research for over two hours and received valuable feedback. Thank you again for the invitation!
Our manager and facilitator, Angelika Zanki, drawing from her experience in promoting scientific activities, engaged in interactive session with PhD students at the Anthropos Doctoral School. The meeting served as a platform for knowledge-sharing and brainstorming, focusing on effective strategies for scientists to promote themselves and their research. The emphasis was on the dos and don’ts of self-promotion, as well as the exploration of various promotional channels and approaches. Our manager also highlighted examples of successful promotional practices and activities carried out under the Spectral Recycling grant.
Settlers arriving in the so-called Recovered Territories from other parts of Poland or from abroad after World War II often brought only little with them. What everyone brought, however, was their family (hi)stories. Our partner project “Goleniowske Fotohistorie” project is trying to bring this seemingly forgotten part of history back to light. Light plays a key role in the project, because it works with glass negatives on which there are photographs of the first settlers of post-war Goleniów, a town in West Pomerania. Some of them are classic portraits, while others capture important moments of their everyday life, such as weddings, births of children or first communions. They were photographed by the first post-war city photographer, Marian Dałkiewicz and his wife Zofia.
Taking photos in various ways. Fot. Michal Korhel
As Karolina wrote in her blog post, photographs of people whose names we do not know have a ghost-like character and are associated with a lot of questions about the people in them. The “Goleniowske Fotohistorie” project tries not only to preserve the found negatives for future generations, but also seeks to answer these questions. From November 15 to 23, in cooperation with our researchers Karolina and Michal, it organized an exhibition of some of the photographs under the title “Historie przywiezione” [Imported (Hi)Stories]. It presented visitors not only the photographs themselves, but also their authors and partly also the stories of people who have been recognized in the photos over time. In addition, as one of the first ones it showed the town’s post-war history from the perspective of the settlers. An important aspect was the map on which visitors could mark where their family came from to Goleniów after World War II.
Visitors marking the places where their families came from to Goleniów
As part of the exhibition’s opening, visitors had the opportunity to have their own photos taken using the technique that was still used in the post-war period. The accompanying program included several presentations about the project itself or portrait photography as such. People from the photographs also had the opportunity to speak, telling how the pictures were created and what they remember from that time. In the last part of the program, our researchers Karolina and Michal presented their research on the history of the so-called Recovered Territories based on the German objects that they found in Goleniów during their fieldwork.
Presentation on portrait photography. Fot. Michal Korhel
At the beginning of November, Karina Hoření was invited by Dr. Sally Anderson Boström to lecture at the Technical University in Liberec. Karina took advantage of the faculty’s location in Liberec’s historic district to guide the students of the Department of English through the places she is researching. She illustrated her main findings with the examples of the villa of the Liberec factory owner Theodor Liebieg that was turned to a kindergarten after the war, the villa of Goltz family where later the so-called Revolutionary Guards (Revoluční Gardy), and the former Staatsoberrealschule – currently Husova Grammar School. We are grateful for the opportunity to present the results of our research right in its center and thank the students for their interest and stimulating debate.
