Angelika Zanki

Miasteczka Krickerhau nie ma na mapie, choć leży na Słowacji. Krickerhau to stara niemiecka nazwa miejscowości Handlová. Miasto zostało założone przez Niemców, a ich potomkowie mieszkali tu przez długi czas. Koniec II wojny światowej oznaczał radykalną zmianę: większość pierwotnej ludności niemieckiej została deportowana do Niemiec, jednak ślady pozostawione przez poprzednich mieszkańców nadal są tam widoczne. Prowadząc badania w miejscowości Handlová, Michal Korhel nie tylko przeprowadził wywiady, ale także udzielił ich lokalnej stacji radiowej. Michal opowiedział o projekcie Spectral Recycling, jego celach i wpływie na lokalną społeczność. Dodatkowo przedstawił swoje pierwsze wyniki badań z miejscowości Handlová.

Wywiad (w języku słowackim) dostępny jest tutaj.

Na początku października nasz zespół zagłębił się w narrację powieści Menachema Kaisera „Plunder. A Memoir of Family Property and Nazi Treasure” (w przekładzie Moniki Skowron i opublikowanej w języku polskim jako „Grabież. Historia uzupełniona i nazistowskiego skarbu” przez Ośrodek Karta). Skłaniający do refleksji esej autobiograficzny ukazuje podróż autora jako „turysty pamięci”, czyli kogoś, kto próbuje nakłonić miejsce do ujawnienia zakopanych tajemnic i kto stara się odnaleźć duchy i porozmawiać z nimi.

Kaiser chce odnaleźć dom w Sosnowcu (na Górnym Śląsku), rzekomo należący przed II wojną światową do jego dziadka. Tematem przewodnim są poszukiwania Kaisera, mające na celu rozwikłanie historii jego dziadka w kontekście złożonej przeszłości regionu i zamieszkujących go ludzi. Kaiser ufa, że ​​jego poszukiwania nie okażą się bezowocne i pomogą mu zrozumieć własne korzenie.

Nasz zespół zbadał wyzwania, przed którymi stanął Kaiser, próbując zrozumieć historię swojej rodziny, ale także siebie. Śledziliśmy go, gdy próbował odzyskać kamienicę swojego dziadka, zmagając się jednocześnie ze skutkami wojny i złożonością swojej tożsamości. Zespół zastanawiał się, jakie aspekty „Grabieży” można zastosować w naszej pracy i w jaki sposób wnioski płynące z eksploracji przez Kaisera historii rodziny i dziedzictwa kulturowego mogą poszerzyć naszą wiedzę na temat poszukiwania śladów przeszłości.

Podsumowując, wspólne czytanie „Grabieży” było wartościowym spotkaniem. Mogliśmy poruszyć takie tematy, jak wielowątkowa historia Śląska na przykładzie regionu powysiedleńczego, problematyka tożsamości mieszanej czy zawiłe powiązania przeszłości z teraźniejszością. Zachęcamy do lektury naszych wpisów na blogu, które pokazują, w jaki sposób staramy się badać i rozumieć relacje pomiędzy przeszłością a teraźniejszością.

Z ogromną dumą informujemy, że Karolina Ćwiek-Rogalska została tegoroczną laureatką Nagrody NCN.

Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, Oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie. Ceremonię, jak co roku, poprowadziła Grażyna Torbicka.

Nagrodę NCN mogą otrzymać badaczki i badacze, którzy nie przekroczyli 40. roku życia i mają znaczące osiągnięcia naukowe w zakresie badań podstawowych, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskich jednostkach naukowych. Wyróżnienie jest przyznawane w trzech obszarach nauk: humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), ścisłych i technicznych (ST) oraz o życiu (NZ). Podstawowym kryterium, jakim kieruje się kapituła oceniająca osiągnięcia kandydatów, jest ich doskonałość naukowa i międzynarodowa rozpoznawalność.

Kapituła Nagrody NCN złożona jest z członków Rady i dyrektora NCN. Kandydatki i kandydatów w tym roku mogło zgłaszać blisko 700 osób. W gronie uprawnionych do nominowania są m.in. dotychczasowi laureaci Nagrody NCN, byli członkowie Rady NCN i inni wybitni naukowcy.

Każdy z naukowców uprawnionych do wskazania kandydatów do Nagrody NCN może nominować tylko jedną osobę, która nie współpracowała ze zgłaszającym, nie brała udziału we wspólnych przedsięwzięciach, ani nie miała z nim wspólnych publikacji w ostatnich pięciu latach. Kandydat nie może być również doktorantem lub wypromowanym doktorem zgłaszającego, ani nie może ich łączyć relacja rodzinna lub prawna. W tym roku napłynęły 53 zgłoszenia, obejmujące 44 kandydatury (niektórzy kandydaci zostali zgłoszeni niezależnie przez kilkoro nominujących). Wśród zgłoszonych jest: 20 badaczek i badaczy z obszaru ST, 16 z obszaru HS oraz 8 z obszaru NZ.

W kolejnych tygodniach laureaci nagrody wygłoszą wykłady, które także będą transmitowane w internecie. Będziemy Państwa o tym informować na bieżąco. Więcej informacji o nagrodzie i laureatach znajdą Państwo tutaj.

Zachęcamy również do obejrzenia krótkiego nagrania, w którym Karolina Ćwiek-Rogalska opowiada o tym, czym się zajmuje – link tutaj.

Szkoła Doktorska Anthropos niedawno uczciła rozpoczęcie roku akademickiego angażującym wydarzeniem inaugurującym, które odbyło się w sali Lelewela na Rynku Starego Miasta w Warszawie. Wydarzenie to było nie tylko powitaniem nowego roku akademickiego, ale także wprowadzeniem Magdaleny Bubík, koleżanki z naszego zespołu, jako nowego członka społeczności doktorantów.

Wierzymy, że w towarzystwie swoich opiekunów naukowych, Nicole Dołowy-Rybińskiej i Karoliny Ćwiek-Rogalskiej, Magdalena będzie z powodzeniem realizować wyzwania akademickie. Podczas inauguracji podkreślono, że dołącza do dynamicznego grona 13 kolegów z różnych dziedzin, m.in. archeologii, literaturoznawstwa i historii. Ta różnorodność zapewnia bogate środowisko wymiany intelektualnej i poszerzania perspektyw.

Życzymy Magdalenie i jej kolegom doktorantom sukcesów w nauce w Szkole Doktorskiej Anthropos.

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (FNP) wraz z Niemiecką Służbą Wymiany Akademickiej (DAAD) w Polsce współorganizowały szkolenia dla doktorantów z zakresu pisania skutecznych wniosków o granty międzynarodowe.

Karolina Ćwiek-Rogalska podzieliła się swoim doświadczeniem w przygotowaniu aplikacji ERC, zaś Wojciech Święszkowski opowiedział o swojej roli recenzenta w ERC. Dyskusja z obydwoma zaproszonymi gośćmi była częścią warsztatów z pisania skutecznych wniosków grantowych, które przeprowadziła ekspertka z Niemiec, dr Sabine Preusse. Ponieważ zagadnienia związane z pisaniem wniosków grantowych są częstym wyzwaniem dla młodych naukowców na wczesnym etapie rozwoju zawodowego, dzielenie się wiedzą i doświadczeniem w zakresie możliwości finansowania na poziomie europejskim stanowi cenną szansę dla doktorantów.

Warsztaty odbyły się 29 września 2023 roku w Warszawie.

Po Powstaniu Warszawskim, Słowackie Powstanie Narodowe było największym powstaniem antyhitlerowskim w Europie Środkowej. Jest to kluczowe wydarzenie we współczesnej historii Słowacji, a także w kulturze pamięci o II wojnie światowej. W związku z tym posiada własne muzeum i pomnik w Bańskiej Bystrzycy, centrum antyhitlerowskiego ruchu oporu podczas powstania. Jego znaczenie na poziomie moralnym i politycznym było kluczowe: część narodu słowackiego powstała przeciwko autorytatywnemu reżimowi Pierwszej Republiki Słowackiej, państwa wspierającego nazistowskie Niemcy, w celu przywrócenia demokracji. Ma to jednak także swoje negatywne strony, jak traktowanie przez partyzantów niemieckiej ludności cywilnej. Niemniej jednak, jak pokazuje narracja historyczna prezentowana na aktualnej wystawie w Muzeum Słowackiego Powstania Narodowego, pamięć o przemocy wobec niemieckiej ludności cywilnej jest marginalizowana. Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej, proszę przeczytać nowy wpis Michala Korhela na blogu (link tutaj).

Miło nam poinformować, że w ramach naszego projektu grantowego odbył się otwarty konkurs na stanowisko doktoranta/tki//asystenta/tki. Na podstawie oceny nadesłanych dokumentów oraz rozmowy kwalifikacyjnej komisja rekrutacyjna podjęła decyzję o wyborze mgr Magdaleny Bubík, która rozpocznie pracę z Zespołem Spectral Recycling od 1 października 2023 r.

Magdalena jest dumna ze swojego dziedzictwa i podkreśla swoją tożsamość mieszkanki pogranicza. Pochodzi z Czeskiego Cieszyna, który zawsze postrzegała jako miejsce, które łączy rzeka, a nie dzieli granica. Pokolenia jej przodków naznaczone były bogactwem wielokulturowości i różnorodności religijnej, dlatego podczas studiów historycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie skupiła się na dziedzictwie kulturowym Śląska Cieszyńskiego, przede wszystkim w perspektywie religijnej.

Jej głęboka fascynacja różnorodnymi kulturami napędza ją do podróżowania po świecie, odkrywania zabytków i świata przyrody, prowadzenia wzbogacających rozmów z ludźmi i delektowania się wyśmienitą kuchnią. Czasem zatraca się we wciągających narracjach powieści Agathy Christie czy „Władcy Pierścieni”. Dodatkowo ma wrodzoną, rodzinną pasję do muzyki. Szczególnie lubi śpiewać w duetach ze swoją młodszą siostrą i słuchać tradycyjnej muzyki gruzińskiej.

Karolina bada historię polskiej literatury faktu dotyczącej „Ziem Odzyskanych”. Bada powody, dla których ten temat fascynował wielu pisarzy i jak służył ówczesnym potrzebom politycznym. Ujawnia także, w jaki sposób ta twórczość pozostała w dużej mierze nieznana opinii publicznej i analizuje ewolucję literackiego prezentowania „Ziem Odzyskanych” w reportażu. Pokazuje, jak te prace odzwierciedlają zmieniające się postawy i perspektywy polskiego społeczeństwa i kultury.

Post mogą Państwo przeczytać tutaj.