Angelika Zanki

Wyjazdy badawcze w terenie stanowią część pracy wszystkich członków zespołu Spectral Recycling. Zwykle wyjeżdżamy do dwóch krajów na dłużej. Dla Karin są to północne Czechy i środkowa Słowacja, dwa regiony, w których niemiecka przeszłość jest wciąż namacalna. Pobyty w terenie są intensywne, ale jednocześnie często samotne. Etnografowie zapisują nie tylko to, czego się dowiedzą, ale także swoje uczucia i doświadczenia. Aby przybliżyć Państwu to szczególne przeżycie, tym razem prezentujemy fragment pamiętnika Karin z jej drugiego pobytu w środkowej Słowacji. W pewną październikową sobotę wybrała się ona do Hadvigi, pierwotnie dużej wioski, w której mieszkali głównie niemieccy Słowacy, ale która po wojnie została wyludniona. Dziś jest tu zaledwie kilka domków letniskowych. Karin podróżowała z E., którą poznała w Hadvidze już latem.

Wpis mogą Państwo przeczytać tutaj.

W 8. odcinku podcastu NCN rozmowa toczy się wokół najbardziej prestiżowego wyróżnienia dla młodych naukowców pracujących w Polsce – Nagrody NCN. Gościniami podcastu są dr Karolina Ćwiek-Rogalska i prof. Joanna Golińska-Pilarek, członkini Rady NCN i kapituły wybierającej kandydatki i kandydatów do Nagrody.

W rozmowie prowadzonej przez Annę Korzekwę-Józefowicz Karolina mówi o swoich badaniach nad pamięcią i studiami nad rzeczami oraz kulturą „Ziem Odzyskanych”, a prof. Joanna Golińska-Pilarek opowiada o zasadach, jakimi kieruje się kapituła wybierająca laureatki i laureatów oraz o zmianach w regulaminie przyznawania Nagrody, które wejdą w życie w przyszłym roku.

Podcastu mogą Państwo posłuchać tutaj.

Miasteczka Krickerhau nie ma na mapie, choć leży na Słowacji. Krickerhau to stara niemiecka nazwa miejscowości Handlová. Miasto zostało założone przez Niemców, a ich potomkowie mieszkali tu przez długi czas. Koniec II wojny światowej oznaczał radykalną zmianę: większość pierwotnej ludności niemieckiej została deportowana do Niemiec, jednak ślady pozostawione przez poprzednich mieszkańców nadal są tam widoczne. Prowadząc badania w miejscowości Handlová, Michal Korhel nie tylko przeprowadził wywiady, ale także udzielił ich lokalnej stacji radiowej. Michal opowiedział o projekcie Spectral Recycling, jego celach i wpływie na lokalną społeczność. Dodatkowo przedstawił swoje pierwsze wyniki badań z miejscowości Handlová.

Wywiad (w języku słowackim) dostępny jest tutaj.

Z ogromną dumą informujemy, że Karolina Ćwiek-Rogalska została tegoroczną laureatką Nagrody NCN.

Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, Oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie. Ceremonię, jak co roku, poprowadziła Grażyna Torbicka.

Nagrodę NCN mogą otrzymać badaczki i badacze, którzy nie przekroczyli 40. roku życia i mają znaczące osiągnięcia naukowe w zakresie badań podstawowych, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskich jednostkach naukowych. Wyróżnienie jest przyznawane w trzech obszarach nauk: humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), ścisłych i technicznych (ST) oraz o życiu (NZ). Podstawowym kryterium, jakim kieruje się kapituła oceniająca osiągnięcia kandydatów, jest ich doskonałość naukowa i międzynarodowa rozpoznawalność.

Kapituła Nagrody NCN złożona jest z członków Rady i dyrektora NCN. Kandydatki i kandydatów w tym roku mogło zgłaszać blisko 700 osób. W gronie uprawnionych do nominowania są m.in. dotychczasowi laureaci Nagrody NCN, byli członkowie Rady NCN i inni wybitni naukowcy.

Każdy z naukowców uprawnionych do wskazania kandydatów do Nagrody NCN może nominować tylko jedną osobę, która nie współpracowała ze zgłaszającym, nie brała udziału we wspólnych przedsięwzięciach, ani nie miała z nim wspólnych publikacji w ostatnich pięciu latach. Kandydat nie może być również doktorantem lub wypromowanym doktorem zgłaszającego, ani nie może ich łączyć relacja rodzinna lub prawna. W tym roku napłynęły 53 zgłoszenia, obejmujące 44 kandydatury (niektórzy kandydaci zostali zgłoszeni niezależnie przez kilkoro nominujących). Wśród zgłoszonych jest: 20 badaczek i badaczy z obszaru ST, 16 z obszaru HS oraz 8 z obszaru NZ.

W kolejnych tygodniach laureaci nagrody wygłoszą wykłady, które także będą transmitowane w internecie. Będziemy Państwa o tym informować na bieżąco. Więcej informacji o nagrodzie i laureatach znajdą Państwo tutaj.

Zachęcamy również do obejrzenia krótkiego nagrania, w którym Karolina Ćwiek-Rogalska opowiada o tym, czym się zajmuje – link tutaj.

Po Powstaniu Warszawskim, Słowackie Powstanie Narodowe było największym powstaniem antyhitlerowskim w Europie Środkowej. Jest to kluczowe wydarzenie we współczesnej historii Słowacji, a także w kulturze pamięci o II wojnie światowej. W związku z tym posiada własne muzeum i pomnik w Bańskiej Bystrzycy, centrum antyhitlerowskiego ruchu oporu podczas powstania. Jego znaczenie na poziomie moralnym i politycznym było kluczowe: część narodu słowackiego powstała przeciwko autorytatywnemu reżimowi Pierwszej Republiki Słowackiej, państwa wspierającego nazistowskie Niemcy, w celu przywrócenia demokracji. Ma to jednak także swoje negatywne strony, jak traktowanie przez partyzantów niemieckiej ludności cywilnej. Niemniej jednak, jak pokazuje narracja historyczna prezentowana na aktualnej wystawie w Muzeum Słowackiego Powstania Narodowego, pamięć o przemocy wobec niemieckiej ludności cywilnej jest marginalizowana. Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej, proszę przeczytać nowy wpis Michala Korhela na blogu (link tutaj).

Miło nam poinformować, że w ramach naszego projektu grantowego odbył się otwarty konkurs na stanowisko doktoranta/tki//asystenta/tki. Na podstawie oceny nadesłanych dokumentów oraz rozmowy kwalifikacyjnej komisja rekrutacyjna podjęła decyzję o wyborze mgr Magdaleny Bubík, która rozpocznie pracę z Zespołem Spectral Recycling od 1 października 2023 r.

Magdalena jest dumna ze swojego dziedzictwa i podkreśla swoją tożsamość mieszkanki pogranicza. Pochodzi z Czeskiego Cieszyna, który zawsze postrzegała jako miejsce, które łączy rzeka, a nie dzieli granica. Pokolenia jej przodków naznaczone były bogactwem wielokulturowości i różnorodności religijnej, dlatego podczas studiów historycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie skupiła się na dziedzictwie kulturowym Śląska Cieszyńskiego, przede wszystkim w perspektywie religijnej.

Jej głęboka fascynacja różnorodnymi kulturami napędza ją do podróżowania po świecie, odkrywania zabytków i świata przyrody, prowadzenia wzbogacających rozmów z ludźmi i delektowania się wyśmienitą kuchnią. Czasem zatraca się we wciągających narracjach powieści Agathy Christie czy „Władcy Pierścieni”. Dodatkowo ma wrodzoną, rodzinną pasję do muzyki. Szczególnie lubi śpiewać w duetach ze swoją młodszą siostrą i słuchać tradycyjnej muzyki gruzińskiej.

Karolina bada historię polskiej literatury faktu dotyczącej „Ziem Odzyskanych”. Bada powody, dla których ten temat fascynował wielu pisarzy i jak służył ówczesnym potrzebom politycznym. Ujawnia także, w jaki sposób ta twórczość pozostała w dużej mierze nieznana opinii publicznej i analizuje ewolucję literackiego prezentowania „Ziem Odzyskanych” w reportażu. Pokazuje, jak te prace odzwierciedlają zmieniające się postawy i perspektywy polskiego społeczeństwa i kultury.

Post mogą Państwo przeczytać tutaj.