Zapraszamy do lektury wpisu blogowego Karoliny Ćwiek-Rogalskiej, w którym autorka zastanawia się, jak konstruowany jest obraz Pomorza – zarówno w sposób osobisty, poprzez wspomnienia i emocjonalne więzi, jak i administracyjnie, przez oficjalne granice i polityki terytorialne. Korzystając z własnych doświadczeń, śledzi zmieniające się postrzeganie regionu i proponuje szersze refleksje nad jego współczesnym znaczeniem. Przeczytaj cały wpis, aby zobaczyć, jak prywatne historie splatają się z politycznymi podziałami w tworzeniu miejsca.

Link do wpisu blogowego znajdą Państwo tutaj.

W najnowszym numerze czasopisma Acta Universitatis Carolinae – Studia Territorialia znajduje się artykuł autorstwa Magdaleny Bubík, pt. „Cieszyn Friendship Bridge and its ghosts: the changing role of a bridge that unites and divides two countries”.

Artykuł Magdaleny analizuje zmieniającą się symboliczną i społeczną rolę Mostu Przyjaźni w Cieszynie – mieście podzielonym między Polskę i Czechy przez rzekę Olzę. Dawniej element strefy granicznej o charakterze militarnym, dziś most stanowi przestrzeń pamięci, pojednania i codziennej transgranicznej wymiany. Wykorzystując wywiady, autoetnografię, materiały archiwalne oraz analizę mediów, autorka pokazuje, jak przełomowe wydarzenia polityczne – od upadku komunizmu, przez integrację europejską, po pandemiczne zamknięcie granic – odcisnęły się na krajobrazie i znaczeniach tego miejsca. Wprowadzając perspektywę hauntologii, artykuł bada „duchy mostu”: wspomnienia, opowieści i miejskie ślady, które współtworzą lokalną tożsamość i ukazują, jak sporne historie nadal wpływają na poczucie przynależności.

Link do artykułu znajdą Państwo tutaj.

W ubiegłą środę, tuż po polskim Święcie Niepodległości, nasz zespół spotkał się, aby wspólnie omówić książkę Spectral Borders: History, Neighbourliness and Discord on the Polish-Belarusian Frontier autorstwa Aimée Joyce (Sean Kingston Publishing, 2024). Spotkanie zaowocowało gorącą wymianą zdań na temat głównych tez i metod zastosowanych w książce.

Dyskusję rozpoczęliśmy od krótkiej rundy pierwszych wrażeń dotyczących treści książki, po czym przeszliśmy do otwartej rozmowy o jej kluczowych tematach. Zastanawialiśmy się, w jaki sposób podejście autorki odnosi się do naszych badań oraz rozważaliśmy, jak idee zawarte w książce mogą wpłynąć na nasz projekt. Szczególną uwagę poświęciliśmy temu, jak tekst podejmuje kwestie widm, wizji pogranicza oraz etycznych wyzwań związanych z anonimizacją i prezentacją badań terenowych. Na przebieg naszej debaty wpłynął fakt, że dwie członkinie zespołu (Karolina i Karina) prowadziły również badania terenowe na wschodnich pograniczach Polski. Rozmawialiśmy o tym, jak nasza pozycja badawcza i relacja z regionem wpływają na sposób, w jaki odczytujemy książkę.

Rozmowa zakończyła się refleksjami nad tym, w jaki sposób publikacja ta wnosi wkład w toczące się dyskusje dotyczące hauntologii jako metafory, metody i ramy teoretycznej. Ogólnie rzecz biorąc, spotkanie stało się przestrzenią do wspólnego namysłu nad tym, jak nauka i badania rozwijają się poprzez czytanie i dyskusję w dialogu.

Na początku listopada Magdalena spędziła tydzień w Wiedniu w ramach programu „Young Researchers in Vienna – 2nd Edition”. Jej pobyt w stolicy dawnej monarchii habsburskiej był doskonałą okazją do zapoznania się z zasobami bibliotecznymi Uniwersytetu Wiedeńskiego. Jednak najważniejszym punktem wizyty był wykład naukowy w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego, podczas którego Magdalena zaprezentowała teoretyczne i metodologiczne podstawy swojej pracy doktorskiej oraz przedstawiła studium przypadku dotyczące wizerunku Jezusa w Libercu. Prezentacja wywołała żywą dyskusję ze studentami, pracownikami naukowymi oraz zaproszonymi słuchaczami — po angielsku, polsku i czesku. Ten czas spędzony w Wiedniu okazał się niezwykle owocny i inspirujący, przynosząc cenne wskazówki oraz nowe pomysły do kolejnych etapów badań.

Wizyta była możliwa dzięki wsparciu Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu oraz Instytutu Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego, reprezentowanego przez Univ.-Prof. Mag. Dr. Stefana-Michaela Newerklę.