Aktualności

Zespół Spectral Recycling – drugie spotkanie na żywo w Libercu

W dniach od 30 kwietnia do 3 maja 2023 r. zespół projektu Spectral Recycling spotkał się po raz drugi na żywo, tym razem w Libercu, w Czechach. Spotkanie było okazją do podzielenia się wynikami ich ostatnich prac terenowych, a także do odkrycia bogatej i złożonej historii Liberca i okolic. Było to tym bardziej interesujące, że jedna z członkiń zespołu, Karina Hoření, właśnie tam prowadzi czeską część swoich badań terenowych.

W przeszłości Liberec (zwany także po niemiecku Reichenberg) był jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych Cesarstwa Austro-Węgierskiego, a później Czechosłowacji. Ponieważ leżał na tzw. pohraničí, zamieszkałym głównie przez społeczność niemieckojęzyczną, był ważnym miastem także dla miejscowych Niemców. Ponadto mieszkało tu kilku wpływowych rodzin przemysłowców, takich jak Liebiegowie i Ginzkeyowie, którzy odcisnęli swoje piętno na architekturze, gospodarce i kulturze miasta. Zespół odwiedził niektóre miejsca związane z tymi rodzinami, takie jak stara Waldvilla, niegdyś należąca do Heinricha von Liebiega, a później wykorzystywana jako szpital dla chorych na gruźlicę; dawna fabryka dywanów Ignaza Ginzkeya, który zrewolucjonizował przemysł dywanowy, wykorzystując odpady wełniane i energię parową oraz cmentarz, na którym pochowani są członkowie rodziny Porsche.

Zespół dowiedział się również więcej o widmowym charakterze tego regionu, który został ukształtowany przez liczne fale migracji, wysiedleń i przesiedleń. Podążając śladami społeczności niemieckojęzycznej, która została w dużej mierze wysiedlona po II wojnie światowej i której obecność jest nadal widoczna w krajobrazie miasta, członkowie Zespołu spotkali się również z przykładami recyclingu: zmiany wyglądu i przeznaczenia niektórych budynków, przedmiotów i symboli, aby ponownie je wykorzystać i reinterpretować.

Spotkanie było cennym doświadczeniem dla członków Zespołu, którzy zyskali nowe spojrzenie na analizowane tematy badawcze i zacieśnili też więzi jako Zespół. Pozwala to z optymizmem patrzeć w przyszłość – także na kolejne spotkanie i kontynuację prac nad odkrywaniem widmowych aspektów powysiedleniowych regionów słowiańskiej Europy Środkowej.

Zachęcamy do obejrzenia galerii zdjęć (tutaj) z tego spotkania.

Kontynuacją naszego cyklu seminariów było spotkanie z dr Kristiną Uhlíkovą z Instytutu Historii Sztuki Czeskiej Akademii Nauk. Wraz ze swoimi współpracownikami nasza gościni ukończyła niedawno projekt „Searching for Provenance of Movable Cultural Assets Nationalised in 1945 from the Citizens of German Nationality in the Region of Northern Bohemia”, który dotyczył sposobów, w jakie Czechosłowacja przetwarzała antyki skonfiskowane obywatelom niemieckojęzycznym. Jako główny temat swojej prezentacji nasza gościni wybrała Josefa Scheybala, który przeprowadzał ten proces w północnych Czechach. Ponieważ członkini naszego zespołu, Karina Hoření, prowadzi badania terenowe w tym samym regionie, seminarium zakończyło się ożywioną dyskusją.

Na naszej stronie internetowej będziemy publikować wpisy w języku polskim, czeskim i słowackim ze streszczeniami w języku angielskim. Zapraszamy do zapoznania się z pierwszym z nich w języku czeskim.

Czy wiedzą Państwo, dlaczego niektórzy Czesi unikają określenia „Sudety” i dlaczego ma ono dla nich negatywne skojarzenia? Odpowiedź mogą Państwo znaleźć we wpisie blogowym, który przygotowała Karina Hoření tutaj.

Czy wiedzą Państwo, jak wyglądają wille typowe dla regionu miasta Liberec?

Budowała je głównie niemieckojęzyczna burżuazja w okresie, gdy Liberec stał się ważnym ośrodkiem przemysłu tekstylnego. Po wojnie wszyscy nowi czescy osadnicy mogli aspirować do takich mieszkań i właśnie na tej zmianie społecznej koncentruje się nasza badaczka, Karina Hoření, w swoich badaniach terenowych.

Zachęcamy do odwiedzenia naszej Galerii, w albumie o nazwie Liberec znajdą Państwo zdjęcia ww. budynków.

Karolina Ćwiek-Rogalska została nominowana do bazy AcademiaNet.  Jest to portal internetowy prezentujący sylwetki naukowe wybitnych badaczek, głównym celem tej inicjatywy jest stworzenie bazy ekspertów, w której będą dostępne dane najwybitniejszych kobiet naukowców z całego świata. Głównym kryterium wyboru jest doskonałość naukowa i wybitne osiągnięcia w reprezentowanej przez badaczki dziedzinie nauki. Baza ma również ułatwiać poszukiwanie współpracowników i ekspertów. 

Wyróżniające się badaczki są nominowane zgodnie z rygorystycznymi kryteriami selekcji, które obejmują m.in. znaczące kwalifikacje i osiągnięcia naukowe oraz organizacyjne. Nie ma możliwości aplikowania do AkademiaNet bezpośrednio, niezbędna jest nominacja.

Profil dr Karoliny Ćwiek-Rogalskiej mogą państwo znaleźć TUTAJ.

Zostaliśmy zaproszeni jako naukowcy zajmujący się etnografią regionów powysiedleńczych do pomocy naukowej w lokalnym projekcie w Goleniowie.

---

Jakiś czas temu na strychu dawnej pracowni fotograficznej znaleziono kilkaset szklanych negatywów. Fotografie przedstawiają powojennych mieszkańców miasta i regionu Goleniowa oraz upamiętniają ważne wydarzenia w życiu ich rodzin. Grupa lokalnych pasjonatów i badaczy stara się znaleźć jak najwięcej informacji o osobach na zdjęciach i ich historiach. W ten sposób współtworzą lokalną powojenną historię przez pryzmat fotografii i historii rodzinnych.

Michal Korhel i Karolina Ćwiek-Rogalska są już częścią tego projektu, pomagając w zakresie metodologii potrzebnych do uzyskania zamierzonych rezultatów. W przyszłości zorganizują też warsztaty i wykład w Goleniowie. Wkrótce więcej informacji o naszym zaangażowaniu w ten projekt. Do tego czasu można się z nim zapoznać za pośrednictwem strony internetowej projektu (Goleniowskie Fotohistorie) oraz strony na Facebooku: Goleniowskie Fotohistorie.

Michal Korhel odwiedził m.in. Międzyzdroje, Maszewo, Goleniów czy Kiełpnicę w poszukiwaniu „poniemieckich duchów”. Możecie Państwo obejrzeć zdjęcia z badań w Galerii lub zapoznać się z ciekawymi opowieściami ich dotyczącymi na naszym fanpage’u na portalu Facebook.

• Facebook

Na początku lutego nasi badacze, Karina Hoření i Michal Korhel, wzięli udział w międzynarodowej konferencji “Divided, Yet Together: Borders in Oral History Perspective” w Bratysławie, zorganizowanej przez Czeskie Towarzystwo Historii Mówionej. Przedstawili oni referat „Rozhovory s novousadlíkmi ako spôsob hľadania nemeckých „duchov“ v povojnovom Československu a Poľsku”.

---

[PL] Ze względu na niepokojące okoliczności związane z powyższym wydarzeniem, zespół grantowy postanowił wydać oświadczenie potępiające nieetyczne zachowania w środowisku akademickim.

[ENG] IMPORTANT STATEMENT

As a research team, we find disturbing the circumstances, in which the conference took place. Therefore, we issued a separate statement, which reads as follows.

The main organizer of the conference was the Czech Oral History Association (COHA). The atmosphere of the event has been influenced by the ongoing investigation of the two former directors of the association, Miroslav Vaněk and Pavel Mücke, who are accused of numerous cases of sexual abuse and long-standing misuse of power at the institutions they led. 

The serious allegations, which are outlined in the statements by the Faculty of Humanities of Charles University  and were addressed in the Czech press as well, point to a long term inappropriate behavior of both university lecturers and structural problems of Czech academia.

These issues were raised by our team at the conference. We appreciate that, despite the initial hesitation, the situation was debated during the event and that consequently it resulted in the decision of COHA to amend its code of ethics. Hopefully, it will clear the path for how the association proceeds in such cases from now on.

The question of ethical standards of research is particularly important in such a vulnerable field as oral history. There is no solid line dividing us as scholars from us as humans. Therefore, in academia as well as outside of academic context, it is unacceptable to work with people who violate all these standards by their everyday behavior. 

We hope that the case will be investigated properly and the appropriate consequences will be drawn. It is to be hoped that it will mark the beginning of change in Czech and Slovak academic institutions.

You can support Call for Action to End Gender Based Violence in Academia with your signature here

or you can support legislative change of definition of rape in Czech legal system here.

Tematem pierwszego numeru czasopisma „Academia” w 2023 roku są przełomowe odkrycia naukowe i ich zastosowanie dla dobra ludzkości.

Karolina Ćwiek-Rogalska miała możliwość opowiedzenia o grancie ERC StG oraz jego innowacyjności i dlaczego jest wyjątkowy.