Skoro mowa o cmentarzach i ukrytych zabytkach, w Novej Lehocie (pierwotnie osobna wieś, obecnie dzielnica miejscowości Handlová) też taki jest! Kiedy w 2015 roku grupa lokalnych aktywistów odnowiła historyczną „kostnicę” z XIX wieku, w jej wnętrzu umieścili tablice pamiątkowe z nazwiskami wszystkich 1450 Niemców przymusowo przesiedlonych z Nowej Lehoty po II wojnie światowej.
Karolina Ćwiek-Rogalska twierdzi, że tak! 7 grudnia 2022 r., zaproszona przez prof. Justynę Olko, dyrektorkę Center for Research and Practice in Cultural Continuity na Wydziale “Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego wzięła udział w seminarium “Decolonizing approaches to studying linguistic-cultural heritage”. Karolina wyjaśniła, jak można badać dawne niemieckie obszary Polski, Czech i Słowacji wykorzystując hauntologię.
W dniu 7 grudnia 2022 roku mieliśmy przyjemność gościć na warsztatach z Anną Kurpiel (Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta, Uniwersytet Wrocławski) i Katarzyną Maniak (Uniwersytet Jagielloński), które podzieliły się z nami wynikami swojego projektu „Rzeczy(wistości) w przestrzeni postkonfliktu. Znaczenia przedmiotów w tworzeniu się światów wyobrażonych Wrocławia i Szczecina”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.
Rozmawialiśmy o tym, jak obecnie potomkowie osadników podchodzą do obiektów poniemieckich i w jakim stopniu przynależność klasowa wpływa na ich poglądy na ten temat. Szczególnie zainteresowały nas tematy metodologiczne i porównanie naszych doświadczeń z badań terenowych.
Instytut Historii Współczesnej Czeskiej Akademii Nauk w Pradze zorganizował w dniu 30 listopada 2022 r. spotkanie z Davidem Kovaříkiem, który wygłosił referat pt. „Zaginione osadnictwo na Morawach i Śląsku. Przyczynek do przemian krajobrazu kulturowego i osadniczego w latach 1945-1989”. Karina Hoření była jedną z komentatorek spotkania.
„Rzeczy, które zostały po poprzednich mieszkańcach, działają trochę jak duchy. Nie można się ich pozbyć, przypominają o kulturze poprzedników, próbuje się z nimi wchodzić w jakiś dialog, uczy się, jak z nimi żyć, a czasami także jak je egzorcyzmować”.
21 listopada 2022 r. Karolina Ćwiek-Rogalska podczas wydarzenie organizowanego przez Festiwal Nauki w Warszawie, Polską Akademię Nauk oraz Wszechnicę wygłosiła w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica w Warszawie wykład.
Karolina Ćwiek-Rogalska, jako stypendystka Programu Zdolni, utworzonego przez Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, wygłosiła wykład związany z jej badaniami dla kolejnego pokolenia stypendystów.
Jednym z regionów, w których Karina Hoření prowadzi swoje badania, jest Jablonec (dawniej Gablonz) w północnych Czechach. Na początku XX wieku Jablonec wyrósł na największego producenta szkła i koralików szklanych, a towary te eksportowano na cały świat. Przemysłowa przeszłość miasta wciąż jest widoczna w egzotycznych motywach budynków z epoki fin-de-siècle, które uwieczniła na zdjęciach nasza badaczka.
Karolina Ćwiek-Rogalska wyjaśnia swoje plany badawcze: To co próbuję rozwikłać, to to w jaki sposób materialne elementy, które pozostały po Niemcach, wpływały na nowych osadników i skutkowały wytworzeniem się nowej kultury tych regionów.
Czy są Państwo zainteresowani większą ilością informacji?
Gdzie szukalibyście poniemieckich duchów? Czy cmentarz byłby zbyt oczywistą odpowiedzią? To własnie jedno z miejsc, w których Michal Korhel kontynuuje swoje badania terenowe w miejscowości Handlová. Jedną z tajemnic tego cmentarza jest „ukryty” Pomnik Poległych Żołnierzy w I wojnie światowej. Pierwotnie znajdował się on w centrum miasta, a po II wojnie światowej został zniszczony. W latach 60. XX wieku jego pozostałości zostały zebrane i umieszczone na tyłach nowo powstałego Pomnika Poległych w II wojnie światowej.